Giới thiệu về lịch sử, sự ra đời của cung tên.

- Cung là một loại vũ khí phát xạ cổ xưa và được xem là một trong những món vũ khí uy lực bậc nhất trên chiến trường.  Con người sử dụng chúng trong các trận đánh trên khắp thế giới cho đến tận thế kỉ 19 khi chúng bị thay bởi súng.  Cấu tạo cung rất đơn giản, gồm cánh cung, dây cung và đạn là mũi tên. Ban đầu, cánh cung và mũi tên được làm bằng các vật liệu như tre, gỗ...; dây cung được bện bằng da, gân thú, dây leo...

- Càng về sau những cây cung càng được cải tiến về chất lượng khiến nó có thể bắn những mũi tên nhẹ đi xa đến 500m. Cung gồm 2 loại là  cung săn bắn và cung trận, tuy nhiên 2 loại này cũng không có nhiều dị biệt và có thể sử dụng lẫn lộn tùy với từng mục đích. Ở Châu Á cung dùng để săn bắn được làm bằng gỗ cây Dâu ( Morus Alba) còn ở Châu Âu được làm bằng gỗ thông đỏ.

* Đối với cung trận thì chúng được chia làm 3 loại chính và được sử dụng bởi các đội quân khác nhau trên khắp thế giới.

1. Cung ngắn (Short Bow ): 

- Cung ngắn xuất hiện từ thời cổ đại, cùng với lao và nỏ, nó là vũ khí tầm xa chính được sử dụng trong săn bắn và trên chiến trường. Tầm bắn cung ngắn chỉ đạt 30 m và dùng mũi tên ngắn.

Cung ngắn (Short bow)

2. Cung cải tiến (Composite bows): 

- Cung cải tiến được phát minh ra bởi người Ai Cập, đến thời Xuân Thu Chiến Quốc ( khoảng thế kỉ 4 trước công nguyên ) người Trung Quốc cũng có loại cung này. Nó dài hơn cung ngắn nhưng chưa dài bằng cung lớn (Long bow) . Mũi tên đã đạt đến chiều dài 

80cm – 85cm (của người Ba Tư), thậm chí lên đến gần 90cm (của người La Mã). Tầm bắn của Composite bow khoảng 180m và khả năng xuyên thấu mạnh.

- Composite bow được làm từ rất nhiều nguyên liệu khác nhau như gỗ, tre, sừng, gân động vật. Lòng cung làm bằng tre hoặc gỗ quý được dát sừng trâu, ngà voi và được quấn lại bằng gân trâu bò thuộc. Cánh cung làm bằng gỗ dâu, cũng có khi làm bằng sừng hoặc ngà. Vật liệu chế tạo là thế  còn kỹ thuật chế tác Composite bow cũng cực kì phức tạp đòi hỏi kỹ thuật chuyên môn rất cao.

Cung cải tiến (Composite bow)

- Dân Thổ ( Thổ Nhĩ Kỳ) có một truyền thống rất hay là khi Vua Thổ lên ngôi thì bắt buộc phải chọn lấy một nghề nào đó, và hầu hết các vị vua Thổ đều chọn học nghề chế tạo cung. Thời gian học nghệ đến lúc tinh thông thường được tính bằng năm, đủ thấy đây là một nghề cao cấp và phức tạp. 

3. Cung dài ( Long bow): 

Cung dài (long bow)

- Cung dài xuất hiện vào thời Trung Cổ, là cây cung mạnh nhất có thể đưa tầm bắn của mũi tên mang đầu bọc thép đi xa tới 400m. Những cung thủ Anh là người đưa cây cung này lên tầm huyền thoại khi có thể sử dụng nó để cân lại tất cả những đơn vị quân khác kể cả kỵ binh. Trong trận Crécy (1346) bộ binh Anh ( cung thủ ) có thể bắn những mũi tên theo kiểu cầu vồng đi xa tới 400yard (366m) và thảm sát toàn bộ liên quân Pháp – Genova chỉ bằng đội Longbow man của mình.

Cung thủ Anh tập luyện cung Long bow.

- Longbow được làm bằng một thanh gỗ duy nhất, có bề rộng chừng 1 sải tay và cao bằng chiều cao của người bắn cung. Các loại cung châu Á lại thường có 3 đoạn cong. 

Cung truyền thống của Nhật Bản

Các môn sinh Nhật Bản dang luyện tập với cung Long bow làm bằng tre.

- Ở Nhật Bản, cung chiến thường làm bằng tre 

và gỗ kết hợp lại, dài hơn người. Ở Mông Cổ, cung làm bằng gỗ, sừng, gân, da. 

Cung thủ Mông Cổ Luyện tập. Ảnh năm 1930.

- Đầu mũi tên của các loại cung từ Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Á.... có nhiều hình dáng khác nhau, thường được bịt thép, có thể có ngạnh và tẩm độc.

** Mũi tên: Thời kì đầu, mũi tên đượ làm bằng đá 

lửa. Về sau được làm bằng xương rồi được đúc từ 

đồng, sắt và cuối cùng là thép trui.

Các loại mũi tên.

Thân Tên : Thời Thượng Cổ, Thân Tên được làm 

bằng gỗ, nên vì trọng lượng nặng mà Tên bắn 

không được xa. Đến thời Trung Cỗ, thân Tên được 

làm bằng Cỏ Bồng, nên bắn được xa hơn nhiều. Và 

chính vì đó mới có thành ngữ  Tang Bồng Hồ Thỉ 

(Cung gỗ Dâu, Tên cỏ Bồng) để nói về chí khí kẻ 

làm trai.

Tuy nhiên Thân Tên làm bằng Cỏ Bồng không bền 

chắc để sử-dụng ngoài sa trường, nên về sau Thân 

Tên được làm bằng gỗ Thông Bá Hương, vừa nhẹ 

lại vừa bền chắc và dẽo dai hơn. Thân Tên có khi 

được làm làm bằng Ngà voi, nhưng đó là trường-

hợp của Cây Tên ngoại lệ. Thí dụ như cây Tên 

bằng ngà của Sở Cung Vương vào thời đại Xuân 

Thu (722-481 trước CN) đã đưa cho nhà thiện xạ 

Dưỡng Do Cơ bắn chết Ngụy Kỳ.

- Ở châu Âu mũi tên được làm từ gỗ cây phong và 

cây thông, đầu bịt sắt và đuôi gắn lông chim để cố 

định đường bay. Nói chung mũi tên cũng không có 

sai biệt nhiều lắm giữa các vùng miền trên thế giới.

- Minh Đức chân thành cảm ơn quý Cô, Bác, Anh, 

Chị, Em đã xem blog.

Blogger Nguyen Minh Duc